ما در این مقاله سعی داریم مهمترین جرایم مالیات بر ارزش افزوده را با جریمه‌های قانونی آن برای شما عزیزان توضیح دهیم تا در صورت لزوم برای قدم‌های قانونی اقدام کنید و کمتر درگیر پرداخت جریمه شوید.
مهمترین جرایم مالیات بر ارزش افزوده
در فصل هشتم و نهم قانون مالیات بر ارزش افزوده به صورت مفصل به جریمه های مالیات بر ارزش افزوده و تخلفات مالیات بر ارزش افزوده پرداخته شده است که به ترتیب ماده‌های قانون آن را توضیح می‌دهیم. اما جدول خلاصه این موضوع به شرح زیر است:
۱. عدم ثبت نام در سامانه مودیان
بر طبق ماده ۳۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده، مودیانی که از ثبت‌نام در سامانه مودیان امتناع کرده‌اند، علاوه بر پرداخت جریمه‌های بند «الف» ماده ۳۶ و بند ب ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مکلفند اظهارنامه هر دوره مالیاتی خود را حداکثر تا یک ماه پس از پایان هر دوره مالیاتی به سازمان امور مالیاتی تسلیم و مالیات و عوارض فروش خود را به حساب سازمان مالیات کشور واریز کنند.
جریمه: جریمه عدم ثبت‌نام و تسلیم اظهارنامه بر اساس بند الف ماده قانون ارزش افزوده ۳۶ برابر است با: ده میلیون ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر در ماده(۴) این قانون هر کدام بیشتر باشد. این جریمه علاوه بر جریمه مذکور در بند «ب» ماده (۲۲) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان است که مودی به دلیل عدم ثبت نام در سامانه مودیان باید بپردازد.
۲. کتمان معامله یا بیش اظهاری مالیات و عوارض خرید
بر اساس ماده ۳۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده بند ب، مودیان در صورت ارتکاب تخلفات زیر علاوه بر پرداخت مالیات و عوارض مشمول پرداخت جریمه‌هایی به شرح زیر می‌شوند:
ب- کتمان معامله، بیش اظهاری مالیات و عوارض خرید یا کم اظهاری مالیات و عوارض فروش، ثبت معامله خود به نام غیر یا معامله غیر به نام خود، استناد به اسناد صوری و هر عمل دیگری که به کم اظهاری مالیات یا استرداد غیر واقعی منجر شود مشمول جریمه های زیر است:
جریمه: دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر در ماده ۴ این قانون و در صورت تکرار تخلف قبل از دو سال، سه برابر مالیات پرداخت نشده باید جریمه پرداخت کنند.
برای اینکه بیش اظهاری و کم اظهاری مالیاتی را شفاف یاد بگیرید می‌خواهیم در این خصوص چند مثال بزنیم که این موضوع را کامل درک کنید:
مثال اول: بنگاهی می‌آید و یک سری از حساب‌های فروش خود را به فصل بعدی موکول می‌کند. مثلا یک سری از معاملات خود را کتمان می‌کند تا فروش خود را کم نشان دهد و مالیات کمتری پرداخت کند که در این صورت دچار کم اظهاری در فصل جاری می‌شود که اداره امور مالیاتی در این صورت شخص رو به خاطر تخلف جریمه می‌کند و در صورتی که شخص در پرداخت هم تاخیر داشته باشد، بابت این موضوع هم باید جریمه پرداخت کند.
مثال دوم: برای نمونه یک فروشگاه می‌آید و حساب‌سازی می‌کند یعنی برای مثال فاکتور صوری در خصوص خرید خود ارائه می‌کند تا از اعتبار ارزش افزوده بیشتری در آن فصل بهره بگیرد. در این صورت مودی بیش‌اظهاری انجام داده و توسط سازمان جریمه می‌شود.
۳. دریافت مالیات و عوارض توسط اشخاص غیرمجاز
براساس بند ج ماده ۳۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده، دریافت مالیات و عوارض توسط اشخاص غیرمجاز مشمول جریمه زیر می‌شود:
جریمه: دو برابر مالیات و عوارض دریافتی باید جریمه پرداخت کنند.
۴. جریمه تاخیر در پرداخت مالیات
بر طبق ماده ۳۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده، تاخیر در پرداخت مالیات و عوارض موضوع این قانون در مواعد مقرر با رعایت مفاد ماده ۱۹ قانون مالیات‌های مستقیم، باعث جریمه‌ای به میزان زیر می‌شود:
جریمه: دو درصد ۲٪ در ماه نسبت به مالیات و عوارض پرداخت نشده و مدت تاخیر از زمان انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سر رسید پرداخت مالیات و عوارض، هر کدام که مقدم باشد، خواهد بود.
۵. دریافت مالیات از کالاها و خدمات معاف از مالیات
طبق ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده فهرستی از کالاها از پرداخت مالیات و عوارض معاف هستند.
معافیت‌های کالا و خدمات مالیات بر ارزش افزوده ماده ۹ قانون دائمی ارزش افزوده را می‌توانید در مقاله معافیت مالیات بر ارزش افزوده؛ کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده مطالعه کنید.
حالا بر اساس تبصره ۲ همین ماده، یعنی ماده ۹ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده، اگر شخصی بابت کالاها و خدمات معاف از مالیات، مالیات دریافت کند، مشمول جریمه‌ٔ زیر می‌شود:
جریمه: دریافت مالیات و عوارض از کالاها و خدمات معاف توسط عرضه‌کنندگان آن‌ها مشمول جریمه‌ای دو برابر مالیات و عوارض دریافتی است و قابل بخشودگی نیست.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
۶. عدم ثبت معاملات در سامانه مودیان توسط عرضه کنندگان کالا و خدمات معاف
بر طبق ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، عرضه کنندگان کالا و خدماتی که به موجب این قانون و سایر قوانین از عوارض و مالیات معاف هستند و همچنین فعالان اقتصادی مستقر در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی که حجم معاملات سالانه آن‌ها از مبلغی که به پیشنهاد سازمان به تایید هیئت وزیران می‌رسد، بیشتر باشد، موظف هستند که در سامانه مودیان ثبت‌نام کنند و معاملات خود را ثبت کنند.
این ماده از قانون شامل کلیه مناطق کشور از جمله مناطق آزاد تجاری- صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی می‌شود.
حالا اگر کسی از این ماده قانون پیروی نکند و تخلف کند، مشمول چه جریمه‌ای می‌شود؟
جریمه: معادل ۹٪ درصد ارزش معاملات ثبت نشده در سامانه مودیان مشمول جریمه می‌شود.
علاوه بر این بر طبق بند «ب» ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی هم مشمول جریمه می‌شود که به شرح زیر است:
جریمه بند ب ماده ۲۲: عدم عضویت در سامانه مودیان، عدم استفاده از پایانه فروشگاهی، عدم استفاده از حافظه مالیاتی، استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان، یا واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران، معادل ده درصد (۱۰٪) مجموع مبلغ فروش انجام شده از آن طرق، یا بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
۷. کتمان ارزش، اجرت ساخت وحق العمل عرضه‌کنندگان طلا، جواهر، پلاتین
بر اساس جزء ۳ بند ب ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده، عرضه کنندگان طلا، جواهر، پلاتین وظیفه دارند که کلیه عملیات خرید و فروش خود را در سامانه مودیان ثبت کنند. درج ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین، اجرت ساخت، حق‌العمل و سود فروشنده به تفکیک در صورت‌حساب الکترونیکی الزامی است.
در صورت کتمان یا عدم ثبت تمام یا برخی از معاملات در سامانه مذکور مشمول جریمه زیر می‌شود:
جریمه: ۹ درصد ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین که غیر قابل بخشودگی است.
۸. عدم تسلیم اظهارنامه عوارض سبز واحدهای تولیدی و صنعتی
براساس ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده، واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدمات آلاینده که به تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست، حدود مجاز و استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند، در صورتی که در مهلت زمانی که توسط سازمان مالیاتی برای آن‌ها تعیین می‌شود، نسبت به رفع آلایندگی اقدامی انجام ندهند، بر اساس معیارهایی مانند شدت، مدت، نوع و مکان آلایندگی با نرخ‌های نیم‌درصد (۵/۰٪)، یک درصد (۱٪) و یک نیم درصد (۱.۵٪)، به ماخذ فروش کالا یا خدمات، مشمول عوارض سبز می‌شوند.
براساس تبصره ۱۱ ماده ۲۷ مودیان موضوع این ماده وظیفه دارند که اظهارنامه هر دوره را مطابق با نمونه‌هایی که سازمان امور مالیاتی تعیین می‌کند، حداکثر تا پایان ماه پس از انقضای دوره، تسلیم و عوارض سبز را ظرف مهلت مزبور به حساب تعیین شده سازمان امور مالیاتی واریز کنند.
عدم تسلیم اظهارنامه عوارض سبز برای واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی مشمول جریمه‌های زیر می‌شود:
جریمه: به میزان ۱۰٪ عوارض آلایندگی باید جریمه پرداخت کنند و در صورت تاخیر در پرداخت مشمول جریمه موضوع ماده ۳۷ این قانون می‌شوند.
۹. عدم پرداخت مالیات و عوارض شماره‌گذاری توسط واردکنندگان
براساس ماده ۲۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده شماره‌گذاری انواع خودروهای سبک، سنگین و موتورسیکلت، براساس رتبه انرژی آن‌ها که به تایید سازمان ملی استاندارد ایران رسیده است، مشمول مالیات و عوارض می‌شوند.
ماخذ مالیات و عوارض موضوع این ماده، قیمت فروش کارخانه در مورد تولیدات داخلی و مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی برای خودروهای وارداتی است. براساس تبصره ۵ ماده ۲۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده؛ اشخاص حقوقی وارد کننده و تولیدکنندگان انواع وسایل نقلیه این موضوع وظیفه دارند که اظهارنامه مربوط به مالیات و عوارض شماره‌گذاری و همچنین مشخصات دقیق وسایل نقلیه فروخته شده در هر ماه را حداکثر تا تاریخ ۱۵ ماه بعد را به نحوی که به سازمان اعلام می‌کند، به سازمان تسلیم و مالیات و عوارض متعلق به آن را پرداخت کند.
عدم پرداخت مالیات و عوارض در مهلت مقرر شده توسط سازمان امور مالیاتی مشمول جریمه های مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر می‌شوند:
جریمه: به میزان ۱۰ درصد مالیات و عوارض موضوع این ماده می‌شوند و در صورت تاخیر در پرداخت مشمول جریمه موضوع ماده ۳۷ قانون ارزش افزوده می‌شوند.
۱۰. عدم پرداخت عوارض وسایل نقلیه
براساس ماده ۲۹ قانون مالیات ارزش افزوده، درباره موضوع عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه اعم از خودروهای سبک و سنگین، موتورسیکلت‌ها صحبت می‌کند که عوارض سالانه آلایندگی پس از سال دهم تولید، هر سال به میزان ده درصد (۱۰%) به نرخ پایه عوارض آلایندگی وسائط نقلیه اضافه می‌شود تا حداکثر به دو برابر نرخ پایه افزایش یابد.
وسایل نقلیه‌‌ای که نرخ عوارض سالانه آلایندگی آن‌ها در جدول ذیل ماده (۲۸) قانون مالیات بر ارزش افزوده- مصوب ۱۴۰۰- صفر است تا سپری شدن پنج سال از سال تولید، از پرداخت عوارض سالانه آلایندگی معاف می‌شود و پس از آن، وسائط نقلیه سنگین با نرخی معادل یک دهم نرخ٬های مندرج در ردیف (D) جدول یادشده و سایر وسائط نقلیه با نرخی معادل یک دهم نرخ‌های مندرج در ردیف (C) جدول مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی می‌شوند. در مورد خودروهایی که تولید یا واردات آن‌ها متوقف می‌شود، مأخذ محاسبه توسط سازمان امور مالیاتی کشور و متناسب با آخرین سال تولید یا واردات تعیین می‌شود.
براساس تبصره ۷ این ماده؛ پرداخت عوارض ذکر شده پس از موعد مقرر مشمول جریمه مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر می‌شود:
جریمه: غیر قابل بخشودگی معادل ۱۰٪ درصد، عوارض سالانه است و در صورت تاخیر بیش از یک ماه، علاوه بر جریمه‌های ذکر شده مشمول جریمه‌ای معادل دو درصد ۲٪ عوارض سالانه به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر است.
۱۱. ثبت سند انتقال وسایل نقلیه بدون مالیات
براساس ماده ۳۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده، نقل و انتقال انواع خودرو موتور سیکلت، به استثنای ماشین‌های راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها، مشمول مالیات نقل و انتقال به شرح زیر می‌شود:
تولید داخل به میزان ۱٪ یک درصد و وارداتی ۲٪ درصد. ماخذ محاسبه مالیات موضوع این ماده تا ۶ سال پس از تولید، سالانه ده درصد ۱۰٪ همان ماخذ کاهش می‌یابد و برای سال ششم به بعد، چهل درصد ۴۰٪ ماخذ یاد شده است.
بر اساس تبصره یک ماده ۳۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده، ثبت انتقال وسایل نقلیه توسط دفاتر اسناد رسمی یا تعویض پلاک توسط نیروی انتظامی منوط به پرداخت مالیات نقل‌وانتقال موضوع این ماده و به ترتیبی است که سازمان مقرر می‌کند.
مراجع مزبور در صورت تخلف مالیات بر ارزش افزوده این حکم مشمول جریمه زیر می‌شوند:
جریمه: دو برابر مالیات پرداخت نشده باید جریمه پرداخت کنند.
۱۲. عدم پرداخت عوارض برون شهری
براساس ماده ۳۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، اشخاصی که مبادرت به حمل‌ونقل برون‌شهری مسافر و فروش بلیط در داخل کشور با وسایل نقلیه زمینی(به استثنای ریلی) و دریایی می‌کنند، وظیفه دارند که ۵٪ بهای بلیط را با درج در بلیط یا قرارداد، حسب مورد، به عنوان عوارض شهرداری از مسافران اخذ و هر ماه حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به حساب شهرداری مبدا سفر واریز کنند.
اگر شخص بعد از موعد مقرر شده نسبت به پرداخت عوارض اقدام کند مشمول جرایم مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر می‌شود:
جریمه: ۲٪ جریمه به ازای هر ماه تاخیر
نیاز به مشاوره مالیاتی داری؟ با محاسبان تماس بگیر!
تخلفات مالیات بر ارزش افزوده و جرایم مربوط به آن، یکی از موضوعات مهمی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چنانچه در خصوص تخلفات مالیات بر ارزش افزوده و جرایم مالیات بر ارزش افزوده به مشکل برخورد کرده‌اید و نیاز به مشاوره رایگان دارید می‌توانید از کارشناسان مالیاتی حساب اندیش آذرخش برای رفع مشکل با یک تماس تلفنی اقدام کنید.
